Nieuwsflits Omgevingsrecht november – december 2024

mr. F. (Femke) van der Heijden

17 - 12 - 2024

 

Hieronder vindt u de nieuwe nieuwsflits Omgevingsrecht en ander bestuursrecht. 

Verduidelijking binnenplanse afwijkingsbevoegdheid in oude bestemmingsplannen

Een omgevingsplanacitiviteit is een activiteit die in het omgevingsplan is aangewezen als vergunningplichtig. Het is voorts mogelijk dat in het omgevingsplan een bevoegdheid is opgenomen om in overeenstemming met de regels af te wijken van het omgevingsplan. Ook dat wordt een (binnenplanse) omgevingsplanactiviteit genoemd. 

Sinds 1 januari 2024 bestaan veel omgevingsplannen van gemeenten nog volledig of deels uit oude bestemmingsplannen, dat is het tijdelijke deel van het omgevingsplan dat van rechtswege is ontstaan. Ook in oude bestemmingsplannen was een of waren meerdere binnenplanse afwijkingsbevoegdheden opgenomen. In de Wabo was in dat verband geregeld dat een binnenplanse afwijkingsbevoegdheid uitsluitend kon worden toegepast indien de activiteit niet in strijd was met een goede ruimtelijke ordening. Indien een aanvraag paste in de regels van de afwijkingsbevoegdheid kon een aanvraag dus nog geweigerd worden vanwege strijd met een goede ruimtelijke ordening.

In een uitspraak van de hoogste bestuursrechter van 13 november jl. wordt verduidelijkt hoe een binnenplanse afwijkingsbevoegdheid in het tijdelijke deel van het omgevingsplan (de oude bestemmingsplannen) moet worden toegepast nu de eis van een goede ruimtelijke ordening ten aanzien van binnenplanse afwijkingen in de Wabo is komen te vervallen. 

De hoogste bestuursrechter komt tot het oordeel dat ook op grond van de Omgevingswet bij de toepassing van een binnenplanse afwijkingsbevoegdheid sprake dient te zijn van een goede ruimtelijke ordening, met dien verstande dat op grond van de Omgevingswet dan sprake moet zijn van een evenwichtige toedeling van functies aan locaties. De hoogste bestuursrechter overweegt daarbij expliciet dat uit de invoering van artikel 22.281 van de Bruidsschat en de wetsgeschiedenis volgt dat ook na 1 januari 2024 een activiteit die voldoet aan de beoordelingsregels van de binnenplanse afwijkingsbevoegdheid, nog op andere gronden kan worden geweigerd.

Verbouw voorlopig niet onder de werking van de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb)

Op 1 januari 2024 is de Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb) in werking getreden voor nieuwbouw van kleinere bouwwerken die als gevolgklasse 1 kunnen worden aangemerkt. Voorbeelden van gevolgklasse 1 bouwwerken zijn eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Voor 1 december 2024 zou besloten worden of de Wkb ook voor verbouwactiviteiten in werking zou treden. 

Op 10 december jl. heeft de Minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening de Eerste Kamer geïnformeerd dat verbouwactiviteiten voorlopig niet onder de werking van de Wkb kunnen worden gebracht. Daar zijn verschillende redenen voor. Uit een evaluatie van proefprojecten verbouw is gebleken dat bouwen onder de Wkb meer inspanning vraagt van de bouwende partij. Daar staat volgens de brief tegenover dat controle breder en integraler is en volgens de evaluatie leidt tot een hogere kwaliteit. Uit de evaluatie komt echter ook naar voren dat de kosten van kwaliteitsborging verhoudingsgewijs hoog zijn bij kleinere projecten en relatief hoger zijn bij verbouwactiviteiten. Volgens de Minister is de vraag terecht of de kosten voor verbouw in verhouding staan tot het uitgangspunt van de Wkb: een toename van de kwaliteit tegen aanvaardbare kosten. De Minister komt daarom tot de conclusie dat de Wkb in zijn huidige vorm onvoldoende aansluit bij verbouwprojecten en dat verbouw niet onder gevolgklasse 1 kan vallen totdat duidelijk is dat sprake is van een passende systematiek die leidt tot een betere kwaliteit tegen aanvaardbare kosten. 

Voorlopig is dus nog onduidelijk of verbouw onder de werking van de huidige Wkb kan worden en wordt gebracht.

Volgens de brief zal de Minister ook onderzoeken of en onder welke voorwaarden gestapelde industriële bouw kan vallen onder gevolgklasse 1. Voorts blijkt uit de brief dat volgens de Vereniging Kwaliteitsborging Nederland op dit moment ruim voldoende kwaliteitsborgers zijn voor het aantal lopende en in voorbereiding zijnde projecten.  

Fijne kerstdagen en een gezond en goed 2025!

Via deze weg wens ik u en uw dierbaren alvast prettige feestdagen en een gezond en goed 2025 toe!

Indien u naar aanleiding van deze nieuwsflits of anderszins vragen en/of opmerkingen heeft, dan verneem ik die graag.

Cliënten reviews