Welk recht is van toepassing als een beslissing op bezwaar over of zelfs een besluit op een aanvraag van voor 1 januari 2024 wordt vernietigd?
Omdat veel aanvragen om een omgevingsvergunning nog voor 1 januari 2024 zijn ingediend en aldus volgens het oude recht (Wabo) moeten worden behandeld, zullen de komende jaren nog veel uitspraken over besluiten op “oude” aanvragen worden gedaan. Een belangrijke vraag is welk recht van toepassing is op het moment dat een beslissing op bezwaar over zo’n “oude” aanvraag wordt vernietigd door de bestuursrechter. Is dan het oude recht of het nieuwe recht van toepassing?
De Afdeling bestuursrechtspraak heeft zich in een uitspraak van 24 april jl. expliciet hierover uitgelaten. De uitspraak vangt aan met een overweging over het van toepassing zijnde recht: omdat de aanvraag is gedaan voor 1 januari jl. blijft op grond van het overgangsrecht het oude recht van toepassing tot het besluit op die aanvraag onherroepelijk wordt.
In de uitspraak wordt het hoger beroep gegrond verklaard en wordt niet alleen de beslissing op bezwaar over de aanvraag, maar ook het besluit op de aanvraag vernietigd. De Afdeling overweegt vervolgens dat de aanvraag weer open ligt en op grond van het overgangsrecht nog steeds de Wabo van toepassing is op de aanvraag.
Dus zelfs als het besluit op een aanvraag wordt vernietigd, blijft het oude recht op een aanvraag van voor 1 januari jl. van toepassing.
De evenwichtige toedeling van functies aan locaties volgens het nieuwe recht
In de Omgevingswet die sinds 1 januari jl. van kracht is, is het criterium “een goede ruimtelijke ordening” vervangen door het criterium “een evenwichtige toedeling van functies aan locaties” (ETFAL). Het ETFAL-criterium geldt voor omgevingsplannen en buitenplanse omgevingsplanactiviteiten (zogenaamde bopa’s).
Uit de wetsgeschiedenis over dit nieuwe criterium blijkt dat het een meer omvattend criterium is dan het criterium “een goede ruimtelijke ordening”. Het ETFAL-criterium heeft namelijk betrekking op de fysieke leefomgeving en dus niet alleen op ruimtelijk relevante aspecten. De verwachting is dan ook dat meer aspecten moeten worden mee- en afgewogen bij het ETFAL-criterium.
Zonder duiding in de jurisprudentie blijft het ETFAL-criterium een zeer abstract begrip. Daarom zal ik ingaan op een aantal recente uitspraken waarin het criterium aan de orde komt. De uitspraken gaan over de verlening van een bopa.
Uit een uitspraak van 29 maart jl. over een bopa voor opvang van asielzoekers voor 6 maanden blijkt dat de bestuursrechter zich – net als bij het oude criterium – terughoudend opstelt vanwege de grote beoordelingsvrijheid die het college heeft.
Een uitspraak van 11 april jl. gaat ook over een bopa voor de opvang van asielzoekers, maar dan voor een duur van drie jaar. Uit die uitspraak blijkt dat de impact van een toenemend aantal verblijvers, de geluidbelasting op omliggende woningen en parkeergelegenheid aspecten zijn die in het kader van het ETFAL-criterium moeten worden beoordeeld. Wederom wordt terughoudend getoetst en geoordeeld dat het college in redelijkheid heeft kunnen stellen dat sprake is van een ETFAL.
Een uitspraak van 8 mei jl. ging niet over de opvang van asielzoekers, maar over het oprichten van een tijdelijke grondopslag. Het college van Nunspeet had daarvoor een bopa verleend aan de gemeente Nunspeet. Wederom overweegt de bestuursrechter dat terughoudend moet worden getoetst. Opvallend is echter dat in de uitspraak het aspect verkeersveiligheid niet terughoudend maar juist heel indringend wordt getoetst.
Nieuwe jurisprudentie zal uit moeten wijzen welke aspecten wel of juist niet onder het ETFAL-criterium vallen. Voorts zal de jurisprudentie moet uitwijzen of net als bij het criterium “een goede ruimtelijke ordening” terughoudend of meer indringend wordt getoetst.
Indien u naar aanleiding van deze nieuwsflits of anderszins vragen en/of opmerkingen heeft, dan kunt u zich wenden tot mr. Femke van der Heijden op telefoonnummer 020 – 305 83 83.