Verduidelijking overgangsrecht handhavingsbesluiten na inwerkingtreding Omgevingswet
In de praktijk blijkt het overgangsrecht voor handhavingsbesluiten na de invoering van de Omgevingswet onvoldoende duidelijkheid te bieden over het van toepassing zijnde recht. Op basis van het overgangsrecht is ofwel het recht tot 1 januari 2024 (het oude recht) van toepassing ofwel het recht per 1 januari 2024 op basis van de Omgevingswet (het nieuwe recht).
Op 3 juli jl. heeft de Raad van State een belangrijke uitspraak gedaan om een en ander te verduidelijken. In het kort komt het overgangsrecht op het volgende neer:
- indien voor 1 januari 2024 een verzoek om handhaving is ingediend, dan is op het besluit op dat handhavingsverzoek het oude recht van toepassing tot het besluit onherroepelijk wordt;
- indien voor 1 januari 2024 ambtshalve een handhavingsbesluit is genomen, dan blijft het oude recht van toepassing tot het besluit onherroepelijk wordt;
- indien na 1 januari 2024 ambtshalve een handhavingsbesluit is genomen maar voor 1 januari 2024 een zienswijzemogelijkheid aan de overtreder is gegeven, dan is het oude recht van toepassing tot het besluit onherroepelijk wordt.
- indien na 1 januari 2024 ambtshalve een zienswijzemogelijkheid wordt geboden en een handhavingsbesluit wordt genomen, dan is het nieuwe recht van toepassing.
Er geldt één belangrijke kanttekening: het oude recht geldt niet indien op grond van het nieuwe recht geen sprake meer is van een overtreding.
Het overgangsrecht is voorts niet van toepassing bij de vraag of concreet zicht op legalisatie bestaat en is ook niet van toepassing op het invorderingsbesluit en het kostenverhaalbesluit in een handhavingszaak.
Opleggen bouwstop na inwerkingtreding van de Omgevingswet
Een van de dingen die is gewijzigd ten opzichte van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) is dat de bouwstop niet meer als specifiek instrument in de Omgevingswet is opgenomen. Dat betekent helaas niet dat geen bouwstop meer kan worden opgelegd. De bouwstop kan op grond van de algemene regels over sancties in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) worden opgelegd.
In een recente uitspraak van de Raad van State van 25 september jl. blijkt dat een bouwstop ook na verloop van tijd nog kan worden opgelegd. In die casus was pas twee maanden na aanvang van de bouwwerkzaamheden een bouwstop opgelegd. De Raad van State oordeelde dat de gemeente daartoe bevoegd was omdat er nog bouwwerkzaamheden gaande waren. In die uitspraak oordeelde de Raad van State tevens dat op het moment van het opleggen van een bouwstop niet getoetst hoeft te worden of het bouwwerk gelegaliseerd mag worden. Dat is in lijn met de jurisprudentie op grond van het oude recht. Uit de uitspraak volgt dat het een overtreder altijd vrijstaat het college te verzoeken om de bouwstop tijdelijk op te heffen zodat een bouwwerk wind- en waterdicht kan worden gemaakt ter voorkoming van schade.
Indien u naar aanleiding van deze nieuwsflits of anderszins vragen en/of opmerkingen heeft, dan kunt u zich wenden tot mr. Femke van der Heijden op telefoonnummer 020 – 305 83 83.